Słupsk, dnia 17 września 2021 r.
W imieniu Stowarzyszenia Adwokackiego Defensor Iuris w związku wszczęciem śledztwa w przedmiocie przeprowadzenia wyborów prezydenckich w okresie pandemii tzw. “wyborów kopertowych” zajmujemy następujące stanowisko w sprawie.
Najpierw przypomnijmy fakty.
- Prokurator Ewa Wrzosek w dniu 23 kwietnia 2020 r. na skutek zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa wszczęła śledztwo w sprawie organizacji wyborów w czasie epidemii SARS-COV-2. Kulisy wszczęcia postępowania karnego w sprawie tzw. wyborów kopertowych były szeroko opisywane na łamach prasy i mediów (chociażby przez Gazetę Wyborczą, Prokuratura Ziobry wszczyna dyscyplinarkę wobec Ewy Wrzosek za śledztwo w sprawie wyborów (wyborcza.pl). Jak wskazywała wówczas prokurator Ewa Wrzosek wydając postanowienie o wszczęciu śledztwa, należało sprawdzić, czy podczas głosowania wyborczego nie doszłoby do narażenia wielu osób na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia.
- Prokurator ma obowiązek podjąć decyzję po wpłynięciu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zatem, gdyby śledztwo nie zostało wszczęte, to konieczne byłoby wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa. Nie jest możliwe niezajęcie stanowiska przez prokuratora, do którego trafiło zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
- W śledztwie dotyczącym tak szerokiego możliwego narażenia dobra, jak życie i zdrowie ludzi, należało przeprowadzić wiele czynności, w tym niewątpliwie przesłuchać polityków, również polityków obozu rządzącego. Reperkusją wszczęcia śledztwa było odebranie prowadzenia postępowania prokuratorskiego Ewie Wrzosek i jego umorzenie przez z-cę Prokuratora Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów, zaledwie po 3 godzinach od jego wszczęcia. Oczywistym jest, że nie jest możliwym wykonanie jakichkolwiek czynności sprawdzających lub wyjaśniających w ciągu trzech godzin, a mimo to śledztwa uprzednio wszczęte zostało umorzone. U podstaw takiej decyzji leżało stwierdzenie, że czynu nie popełniono, gdyż ostateczny termin wyborów był nieznany jako, że był jeszcze przedmiotem prac legislacyjnych parlamentu.
- W związku z decyzją o wszczęciu śledztwa w sprawie organizacji wyborów, do której każdy prokurator ma prawo i obowiązek po wpłynięciu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, wobec prokurator Ewy Wrzosek wszczęto postępowanie dyscyplinarne.
Ingerencja rzecznika dyscyplinarnego w działania orzecznicze niezależnej prokurator była tak jawna i oczywista, iż zwróciła uwagę Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwrócił się rzecznika dyscyplinarnego o wyjaśnienie na podstawie jakich zarzutów wszczęto postępowanie dyscyplinarne wobec prokurator Ewy Wrzosek. W odpowiedzi Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratury Krajowej wskazała, że prowadzone jest postępowanie w sprawie dopuszczenia się przez prokuratora Ewę Wrzosek deliktu dyscyplinarnego mającego postać oczywistej i rażącej obrazy przepisów art. 303 i 17 § 1 pkt 1 k.p.k., polegającej na tym, że pozostając referentem sprawy PR 3 Ds. 589.2020 wszczęła 23 kwietnia 2020 roku śledztwo o czyn z art. 165 § 1 pkt 1 k.k., podczas gdy brak było danych uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa, oraz uchybienia godności urzędu polegającego na tym, że od 24 kwietnia 2020 roku nie mając do tego upoważnienia, o którym mowa w art. 12 § 2 ustawy – Prawo o prokuraturze, przekazywała mediom informacje dotyczące działań i decyzji podejmowanych w sprawie PR 3 Ds. 589.2020, a nadto sposobem przekazu i wyrażanymi komentarzami godziła w autorytet Prokuratury, poddając publicznie w wątpliwość apolityczność i niezależność prokuratorów, tj. w sprawie czynów z art. 137 § 1 ustawy – Prawo o prokuraturze (tak: Jak Rzecznik Praw Obywatelskich wyjaśniał sprawę wyborów kopertowych w 2020 r. i co udało się mu ustalić? | Rzecznik Praw Obywatelskich (brpo.gov.pl))
- Obecnie Wydział Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej wszczął także postępowanie karne o czyn z art. 231 k.k. w sprawie przekroczenia uprawnień przez prokurator Ewę Wrzosek i niedopełnienia obowiązków w związku z wydaniem decyzji o wszczęciu śledztwa w sprawie organizacji wyborów. Jeżeli w tym postępowaniu karnym prokurator prowadzący postępowanie dojdzie do wniosku, że należy postawić zarzuty Pani prokurator Ewie Wrzosek, wówczas powinien wystąpić do tzw. Izby Dyscyplinarnej SN o uchylenie immunitetu Pani prokurator Ewie Wrzosek, a w przypadku uchylenia tego immunitetu konsekwencją będzie postawienie zarzutów i skierowanie aktu oskarżenia do sądu.
W konsekwencji takiego wystąpienia Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego – zależny politycznie organ, którego wadliwość powołania została już przesądzona nie tylko uchwałą połączonych trzech Izb Sądu Najwyższego z dnia 23.01.2020 r. ale i postanowieniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 lipca 2021 r. (C-204/21) oraz wyroku TSUE z dnia 15 lipca 2021 r. (C-719/19) – decydowałby o uchyleniu immunitetu niezależnej prokurator i dała zielone światło do ścigania karnego prokurator Ewy Wrzosek.
Należy zauważyć, że po ww. orzeczeniach TSUE, zarządzeniem Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2021 r. wstrzymano napływ nowych spraw do Izby Dyscyplinarnej SN. Nie mniej, pomimo oczywistej wadliwości podstaw działania Izby Dyscyplinarnej i legitymacji do orzekania osób w niej zasiadających oraz pozornego wstrzymania napływu spraw do niej kierowanych, ten quasi organ sądowy wybiórczo jednak rozpoznaje sprawy. Brak jest zatem gwarancji, iż ten skompromitowany quasi organ nie zajmie się także sprawą immunitetu prokurator Ewy Wrzosek, doprowadzając do jego uchylenia i umożliwiając prowadzenie postępowania karnego przeciwko Pani prokurator co do jej niezależnych decyzji procesowych, które nigdy nie powinny stać się przedmiotem postępowania karnego. Na gruncie porządku prawnego w demokratycznym państwie prawnym, ustawy Prawo o prokuraturze, prokurator przy wykonywaniu czynności jest niezależny (art. 7), obowiązany jest do podejmowania działań kierując się zasadą bezstronności i równego traktowania wszystkich obywateli (art. 6).
Wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec wszczęcia postępowania karnego, w którego zainteresowaniu znajdują się niezależne od politycznych nacisków decyzje procesowe prokuratora, albowiem takie działanie Prokuratury Krajowej jest ewidentnym przejawem szykanowania niezależnych prokuratorów przez władzę polityczną kierującą Prokuraturą, a także natężeniem zjawiska sekwencyjnego ich represjonowania wielorakimi metodami poprzez ręczne sterowanie polityczne.
Nie mieści się w demokratycznych standardach prawnych ściganie karnie prokuratora za merytoryczne oceny i podjęte decyzje. Takie działania wobec prokuratorów oceniamy jednoznacznie jako sprzeczne z demokratycznymi standardami państwa prawa wyrażającymi się w zasadzie niezależności prokuratorów w podejmowanych czynnościach.
Sytuacja, z jaką mamy obecnie do czynienia na niespotykaną skalę wywierania nacisków, stosowania opresyjnych działań wobec prokuratorów, wszczynania przeciwko prokuratorom postępowań dyscyplinarnych oraz postępowań karnych za merytoryczne oceny i podejmowane decyzje, godzi w porządek prawny i nade wszystko w dobro oraz bezpieczeństwo obywateli.
Niezależna Prokuratura jest istotnym elementem demokratycznego państwa prawnego gwarantowanego m.in. art. 7 Konstytucji RP, w myśl którego organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Aby realizować cele i zadania postawione Prokuraturze powinna kierować się w swych działaniach najwyższymi standardami, rzetelnością, uczciwością i sprawiedliwością, także w wymiarze panujących wewnątrz niej reguł postępowania względem prokuratorów jej jednostek. Przykład szykanowania prokurator Ewy Wrzosek jest kolejnym wyrazem totalnego i bezrefleksyjnego podporządkowania Prokuratury kontroli politycznej, co należy ocenić wyłącznie negatywnie, jako dalszą i postępującą degradację tego urzędu.
PREZES STOWARZYSZENIA ADWOKACKIEGO DEFENSOR IURIS
ADWOKAT KINGA DAGMARA SIADLAK
CZŁONEK ZWYCZAJNY STOWARZYSZENIA ADWOKACKIEGO DEFENSOR IURIS
ADWOKAT PATRYCJA KASICA
CZŁONEK ZWYCZAJNY STOWARZYSZENIA ADWOKACKIEGO DEFENSOR IURIS
ADWOKAT DANUTA WAWROWSKA
KIEROWNIK ZESPOŁU WNIOSKOWO-PROCESOWEGO STOWARZYSZENIA ADWOKACKIEGO DEFENSOR IURIS
ADWOKAT EWA MARCJONIAK